Vlamingen kunnen hun zonnestroom vanaf 2022 met elkaar delen. Volgens Niko Deprez helpt deze hervorming de energietransitie in Vlaanderen slechts matig. Wel ziet hij kansen voor meer zonnepanelen op appartementen.
Avant la lettre
De meeste energiecoöperaties in Vlaanderen zijn enkel energieproducent en geen leverancier. Om hun coöperanten te voorzien van de energie uit hun projecten hebben ze een overeenkomst met Ecopower, de grootste energiecoöperatie in Vlaanderen. Die koopt de zonne- en windstroom van de coöperaties en hun leden kunnen die bij hen afnemen – energiedelen avant la lettre dus.
Bekoeld
In 2021 kondigde de Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir een hervorming van de energiemarkt aan. Vlamingen mogen vanaf 2022, in lijn met de inzet van Europees beleid, hun overproductie van zonnestroom gratis of tegen een zelf bepaalde prijs delen met familie, vrienden of buren. Deze mogelijkheid zou gefaseerd worden ingevoerd voor verschillende doelgroepen, maar de Raad van State (red. het hoogste administratief rechtscollege) trok dit gelijk voor particulieren en energiecollectieven. Zo trad energiedelen sinds januari 2022 voor iedereen in werking.
Deprez juicht elk initiatief toe om energie dichter bij de burger te brengen. ‘De initiële ambities waren lovenswaardig, de concrete uitwerking kon echter ambitieuzer.’ Wie denkt dat deze hervorming op korte termijn gaat leiden tot veel meer pv op de Vlaamse daken, heeft het volgens hem mis.
Geen financieel gewin
‘Allereerst moeten er voordat de theoretische mogelijkheid van energiedelen praktijk kan worden nog vele technische zaken worden aangepakt zoals de grootschalige uitrol van de digitale meter onder zonnepaneeleigenaren’, aldus Deprez. ‘Het verbruik van de gedeelde zonnestroom moet namelijk momentaan samenvallen met de productie van de zonnestroom. Bovendien is er geen sprake van groot financieel gewin, bijvoorbeeld bij persoon-naar-persoonverkoop. Het grootste deel van de factuur voor elektriciteit, laten we zeggen zo’n 22 van de 30 eurocent per kilowattuur, bestaat namelijk uit distributiekosten en heffingen. Het delen gebeurt enkel voor de geïnjecteerde energiecomponent, waar je bij energieleveranciers – in normale marktomstandigheden – zo’n 5 à 6 eurocent voor ontvangt. Wil je die overproductie verkopen, dan zul je gelijk of daaronder moeten gaan zitten met je prijs. Niemand zal dus een zonnepaneel meer leggen om energie te gaan delen met een andere burger. Datzelfde geldt om gelijke reden ook voor collectieve pv-projecten. De businesscase ontbreekt.’
Evenredige verdeling
‘Vlaanderen laat zich van zijn sociale kant zien’, zo gaf minister Demir aan in de aanloop naar het mogelijk maken van energiedelen’. Deprez zet hier zijn vraagtekens bij. ‘Zelfs als je vanuit filantropische redenen je overproductie aan zonnestroom gratis weggeeft, dan dalen de elektriciteitskosten voor afnemers door die heffingen slechts beperkt.’ Hij ziet met deze hervorming van de energiemarkt echter wel licht gloren voor bewoners van appartementen.
Deprez: ‘Waar de uitrol van pv op huizen van particulieren en bedrijfsgebouwen toch wel doorzet, blijft die op appartementsgebouwen achter. Samen zonnepanelen op het dak van deze complexen leggen is dan ook een lastige zaak, met name omdat evenredige verdeling van de opbrengt moeilijk is. Energiedelen kan daarbij in principe een goede oplossing bieden. Toch spreek ik vooralsnog van een gemiste kans. Op de lokaal geproduceerde en door de bewoners van het appartement lokaal verbruikte zonnestroom, moeten er namelijk toch nog distributiekosten en heffingen betaald worden. Daardoor blijft collectief investeren in zonnepanelen op appartementencomplexen momenteel nog een moeilijk verhaal. Haal je de die eruit, dan kan dit juist voor dit marktsegment een gamechanger zijn. De deur staat dus op een kier. Om die echt te openen zijn echter bijkomende hervormingen van het energiedelen nodig. Daar pleiten wij dan ook voor.’
Bron: solarmagazine.nl, 10 januari 2022
